ถาม-ตอบเกี่ยวกับ: การเปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิต ตามวัยและการเจริญเติบโต

1. คำถาม: การเจริญเติบโต (Growth) ของสิ่งมีชีวิตคืออะไร?

• คำตอบ: คือ การเปลี่ยนแปลงด้านปริมาณ เช่น การเพิ่ม ขนาด, ความสูง, และ น้ำหนัก ของร่างกาย ซึ่งเป็นผลมาจากการเพิ่มจำนวนและขนาดของเซลล์

2. คำถาม: การเปลี่ยนแปลงตามวัย (Development) คืออะไร?

• คำตอบ: คือ การเปลี่ยนแปลงด้านคุณภาพ ซึ่งเป็นการเปลี่ยนแปลงหน้าที่และการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ให้มีประสิทธิภาพและซับซ้อนขึ้นตามลำดับ

3. คำถาม: ขั้นตอนหลักของการเจริญเติบโตของมนุษย์มีอะไรบ้าง?

• คำตอบ: แบ่งเป็นหลายช่วงวัยหลัก ๆ ได้แก่ วัยทารก (แรกเกิดถึง 1 ปี), วัยก่อนเรียน, วัยเรียน (6-12 ปี), วัยรุ่น, วัยผู้ใหญ่, และ วัยสูงอายุ

4. คำถาม: การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญที่สุดที่เกิดขึ้นใน "วัยรุ่น" คืออะไร?

• คำตอบ: คือการเปลี่ยนแปลงเข้าสู่ วัยเจริญพันธุ์ (Puberty) ซึ่งร่างกายเริ่มสร้างฮอร์โมนเพศ ทำให้เกิด ลักษณะทางเพศที่สอง (Secondary Sex Characteristics) อย่างชัดเจน

5. คำถาม: ลักษณะทางเพศที่สองในเพศชายและเพศหญิงมีอะไรบ้าง?

• คำตอบ:

  • เพศชาย: เสียงแตก, มีหนวดเคราและขน, กล้ามเนื้อเป็นมัด

  • เพศหญิง: สะโพกผาย, หน้าอกขยาย, มีประจำเดือน (Menstruation)

6. คำถาม: สิ่งมีชีวิตต้องการสารอาหารอะไรเป็นพิเศษเพื่อช่วยในการเจริญเติบโตของโครงสร้างร่างกาย?

• คำตอบ: ต้องการ โปรตีน เป็นพิเศษ เพื่อใช้ในการสร้างเซลล์, กล้ามเนื้อ, และซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ รวมทั้ง แคลเซียม เพื่อสร้างกระดูกและฟัน

7. คำถาม: "การแก่" (Aging) ในวัยสูงอายุ ถือเป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงตามวัยหรือไม่?

• คำตอบ: ใช่ครับ การแก่ชราถือเป็นส่วนสุดท้ายของการเปลี่ยนแปลงตามวัย โดยอวัยวะและระบบต่าง ๆ ของร่างกายจะค่อย ๆ เสื่อมสภาพ และทำงานได้ลดลง

8. คำถาม: วัยใดที่ร่างกายมีการเจริญเติบโตทางด้านขนาด (ความสูง/น้ำหนัก) รวดเร็วที่สุดรองจากวัยทารก?

• คำตอบ: คือ วัยรุ่น โดยเฉพาะช่วงต้นวัยรุ่น จะมีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว (Growth Spurt) ทั้งความสูงและน้ำหนัก

Shutterstock

9. คำถาม: การเจริญเติบโตของสัตว์ที่มีการเปลี่ยนแปลงรูปร่าง (Metamorphosis) เช่น ผีเสื้อ มีความสำคัญอย่างไร?

• คำตอบ: การเปลี่ยนแปลงรูปร่างช่วยให้สัตว์สามารถ หลีกเลี่ยงการแก่งแย่งแข่งขัน ด้านอาหารกับลูกหลานของตนเอง เพราะในแต่ละช่วงวัย (หนอน, ผีเสื้อ) จะกินอาหารต่างชนิดกัน

10. คำถาม: ปัจจัยภายนอกใดที่มีผลกระทบต่อการเจริญเติบโตและการเปลี่ยนแปลงของสิ่งมีชีวิต?

• คำตอบ: ปัจจัยภายนอกที่สำคัญ ได้แก่ อาหาร (สารอาหาร), การออกกำลังกาย/กิจกรรม, การพักผ่อน และ สภาพแวดล้อม (เช่น อากาศและแสงแดด)