ถาม-ตอบเกี่ยวกับ: ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต

1. คำถาม: ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต (Biodiversity) คืออะไร?

• คำตอบ: คือ การมีสิ่งมีชีวิตหลายชนิด ที่แตกต่างกันอาศัยอยู่ในระบบนิเวศหนึ่ง ๆ โดยรวมถึงความหลากหลายใน 3 ระดับหลัก คือ ความหลากหลายของชนิดพันธุ์, ความหลากหลายทางพันธุกรรม, และความหลากหลายของระบบนิเวศ

2. คำถาม: ความหลากหลายของ "ชนิดพันธุ์" (Species Diversity) คืออะไร?

• คำตอบ: คือการมี ชนิดของสิ่งมีชีวิตที่แตกต่างกัน มากมายหลายชนิดในพื้นที่หนึ่ง ๆ เช่น มีทั้งพืช, สัตว์, เห็ดรา, และจุลินทรีย์หลายสายพันธุ์อาศัยอยู่ในป่าเดียวกัน

Getty Images

3. คำถาม: ความหลากหลายทาง "พันธุกรรม" (Genetic Diversity) คืออะไร?

• คำตอบ: คือความแตกต่างกันของ ยีน ในสิ่งมีชีวิต ชนิดเดียวกัน เช่น สุนัขมีหลายสายพันธุ์ (พุดเดิ้ล, ลาบราดอร์), หรือคนมีสีผิวและสีตาที่แตกต่างกัน

4. คำถาม: ความหลากหลายของ "ระบบนิเวศ" (Ecosystem Diversity) คืออะไร?

• คำตอบ: คือการมี ระบบนิเวศหลายรูปแบบ ที่แตกต่างกันบนโลก เช่น ป่าไม้, ทุ่งหญ้า, ทะเลทราย, ปะการัง, และแหล่งน้ำจืด ซึ่งแต่ละแบบก็จะมีสิ่งมีชีวิตที่ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมนั้น ๆ

5. คำถาม: ประโยชน์ของความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตต่อมนุษย์คืออะไร?

• คำตอบ: เป็น แหล่งอาหาร, แหล่งยารักษาโรค (จากพืชและจุลินทรีย์), เป็น แหล่งวัตถุดิบ และช่วยใน การรักษาสมดุลของระบบนิเวศ (เช่น การหมุนเวียนสารอาหาร)

6. คำถาม: ความหลากหลายทางพันธุกรรมช่วยให้สิ่งมีชีวิตอยู่รอดได้อย่างไร?

• คำตอบ: ช่วยให้สิ่งมีชีวิต ปรับตัวและอยู่รอดได้ดีขึ้น เมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม (เช่น อุณหภูมิเปลี่ยน หรือเกิดโรคระบาด) เพราะจะมีบางตัวที่มีลักษณะที่ต้านทานต่อการเปลี่ยนแปลงนั้น ๆ

7. คำถาม: ถ้าความหลากหลายของชนิดพันธุ์ลดลง จะเกิดผลกระทบอย่างไรต่อระบบนิเวศ?

• คำตอบ: ระบบนิเวศจะมีความ เปราะบาง และ ไม่มั่นคง หากชนิดพันธุ์ใดชนิดหนึ่งหายไป อาจส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อสายใยอาหารและการทำงานของระบบโดยรวม

8. คำถาม: สัตว์นักล่า (Predator) มีความสำคัญต่อการรักษาความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตหรือไม่?

• คำตอบ: มีครับ สัตว์นักล่าช่วย ควบคุมจำนวน ของเหยื่อ ทำให้ไม่เกิดการเพิ่มจำนวนมากเกินไปจนทำลายพืชหรือทรัพยากรอื่น ๆ ซึ่งเป็นการช่วยรักษาความหลากหลายของชนิดพืชและสัตว์อื่น ๆ ในระบบ

9. คำถาม: สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดการสูญเสียความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตคืออะไร?

• คำตอบ: สาเหตุหลักคือ กิจกรรมของมนุษย์ เช่น การทำลายแหล่งที่อยู่อาศัย (ป่าไม้), การล่าสัตว์เกินควร, การปล่อยมลพิษ, และการนำเข้าสิ่งมีชีวิตต่างถิ่น

10. คำถาม: เราในฐานะนักเรียนระดับประถมศึกษาตอนปลาย สามารถมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตได้อย่างไรบ้าง?

• คำตอบ: สามารถทำได้โดย ไม่ทำลายป่า, ลดการใช้พลังงาน (เพื่อลดโลกร้อน), ไม่ซื้อผลิตภัณฑ์ที่มาจากสัตว์ป่าหายาก, และ ช่วยกันปลูกต้นไม้