ถาม-ตอบเกี่ยวกับ: การปรับตัวของสิ่งมีชีวิต ให้เข้ากับสภาพแวดล้อม

1. คำถาม: การปรับตัว (Adaptation) ของสิ่งมีชีวิตคืออะไร?

• คำตอบ: คือ การเปลี่ยนแปลงลักษณะ (โครงสร้างหรือพฤติกรรม) ของสิ่งมีชีวิตเพื่อให้สามารถ ดำรงชีวิตอยู่รอด และ สืบพันธุ์ ได้อย่างเหมาะสมในสภาพแวดล้อมที่มันอาศัยอยู่

2. คำถาม: การปรับตัวทางโครงสร้าง (Structural Adaptation) คืออะไร?

• คำตอบ: คือการเปลี่ยนแปลง รูปร่างหรือส่วนประกอบของร่างกาย ของสิ่งมีชีวิต ตัวอย่างเช่น รากของพืชมีขนาดใหญ่เพื่อยึดเกาะดิน หรือหมีขั้วโลกมีขนหนา

3. คำถาม: การปรับตัวทางพฤติกรรม (Behavioral Adaptation) คืออะไร?

• คำตอบ: คือการเปลี่ยนแปลง วิธีการกระทำหรือกิจกรรม ในชีวิตประจำวัน ตัวอย่างเช่น การอพยพย้ายถิ่นของนก หรือการจำศีลของกบและหมี

4. คำถาม: พืชในทะเลทรายมีการปรับตัวทางโครงสร้างอย่างไร?

• คำตอบ: พืชในทะเลทราย (เช่น กระบองเพชร) มักมี ใบเปลี่ยนเป็นหนาม เพื่อลดการคายน้ำ และมี ลำต้นอวบน้ำ หรือ รากยาว เพื่อเก็บและดูดซับน้ำได้ลึก

5. คำถาม: การพรางตัว (Camouflage) ของสัตว์ เช่น ตั๊กแตนใบไม้ จัดเป็นการปรับตัวแบบใด และมีประโยชน์อย่างไร?

• คำตอบ: จัดเป็นการปรับตัว ทางโครงสร้าง (สีและรูปร่าง) มีประโยชน์คือช่วยให้ หลีกเลี่ยงผู้ล่า หรือ ซุ่มโจมตีเหยื่อ ได้ง่ายขึ้น

6. คำถาม: การจำศีล (Hibernation) ของสัตว์ในช่วงฤดูหนาว เป็นการปรับตัวเพื่อจุดประสงค์ใด?

• คำตอบ: เป็นการปรับตัว ทางพฤติกรรม เพื่อ ประหยัดพลังงาน และ หลีกเลี่ยงสภาพอากาศที่หนาวจัด ซึ่งมีอาหารหายาก

7. คำถาม: สัตว์ที่อาศัยอยู่ในบริเวณที่มืดมิด เช่น ถ้ำ มีการปรับตัวอย่างไร?

• คำตอบ: มักมีการปรับตัวให้มี สายตาที่เสื่อมลง หรือ ไม่มีตา แต่จะพัฒนาประสาทสัมผัสอื่น ๆ เช่น การรับกลิ่น หรือการใช้คลื่นเสียง (Echolocation) แทน

8. คำถาม: การอพยพย้ายถิ่น (Migration) ของนก จัดเป็นการปรับตัวประเภทใด และทำไปเพื่ออะไร?

• คำตอบ: จัดเป็นการปรับตัว ทางพฤติกรรม ทำไปเพื่อ หาแหล่งอาหาร ที่อุดมสมบูรณ์กว่า หรือ หนีหนาว ไปยังแหล่งสืบพันธุ์ที่เหมาะสมกว่า

9. คำถาม: สัตว์น้ำ เช่น ปลา มีการปรับตัวทางโครงสร้างอย่างไรเพื่อให้เคลื่อนที่ในน้ำได้ดี?

• คำตอบ: มี รูปร่างเพรียว คล้ายกระสวย (Streamlined body), มี ครีบ ช่วยในการขับเคลื่อนและทรงตัว, และมี เมือก ปกคลุมผิวหนังเพื่อลดแรงเสียดทาน

10. คำถาม: การปรับตัวที่ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น (เช่น คอยีราฟที่ยาว) เกิดขึ้นได้อย่างไร?

• คำตอบ: เกิดขึ้นผ่านกระบวนการ การคัดเลือกโดยธรรมชาติ (Natural Selection) โดยสัตว์ที่มีลักษณะที่ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมได้ดีกว่า จะอยู่รอดและสืบพันธุ์ถ่ายทอดลักษณะนั้น ๆ ให้ลูกหลานได้มากกว่า