ถาม-ตอบเกี่ยวกับ: ดาวฤกษ์

1. คำถาม: ดาวฤกษ์ (Star) คืออะไร?

• คำตอบ: คือ ก้อนแก๊สร้อนขนาดใหญ่ ที่ประกอบด้วยแก๊สเป็นส่วนใหญ่ และสามารถ สร้างพลังงาน (แสงและความร้อน) ขึ้นมาได้ด้วยตัวเอง โดยดวงอาทิตย์ของเราก็เป็นดาวฤกษ์ดวงหนึ่ง

2. คำถาม: ดาวฤกษ์มีแหล่งกำเนิดแสงและความร้อนจากอะไร?

• คำตอบ: มาจาก ปฏิกิริยาเทอร์โมนิวเคลียร์ฟิวชัน (Nuclear Fusion) ที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องที่แกนกลางของดาวฤกษ์

3. คำถาม: ปฏิกิริยาฟิวชันในดาวฤกษ์คืออะไร?

• คำตอบ: คือปฏิกิริยาที่ อะตอมของไฮโดรเจน (Hydrogen) ถูกหลอมรวมกันด้วยความร้อนและความดันมหาศาลที่แกนกลาง เพื่อเปลี่ยนเป็น อะตอมของฮีเลียม (Helium) พร้อมกับปลดปล่อยพลังงานออกมา

Shutterstock

4. คำถาม: สีของดาวฤกษ์บอกอะไรเราได้บ้าง?

• คำตอบ: สีของดาวฤกษ์บอกถึง อุณหภูมิพื้นผิว ของดาวฤกษ์นั้น ๆ

  • ดาวสีน้ำเงิน/ขาว: มีอุณหภูมิ สูงที่สุด

  • ดาวสีเหลือง: มีอุณหภูมิ ปานกลาง (เช่น ดวงอาทิตย์)

  • ดาวสีแดง: มีอุณหภูมิ ต่ำที่สุด

5. คำถาม: ดาวฤกษ์มีขนาดแตกต่างกันมากน้อยเพียงใด?

• คำตอบ: มีขนาดตั้งแต่ ดาวแคระขาว (White Dwarf) ที่มีขนาดเล็กกว่าโลก ไปจนถึง ดาวยักษ์ใหญ่ (Supergiant) ที่มีขนาดใหญ่กว่าดวงอาทิตย์ของเราหลายร้อยเท่า

6. คำถาม: ทำไมดาวฤกษ์จึงดูเหมือน "กระพริบ" เมื่อมองจากโลก?

• คำตอบ: ไม่ได้เกิดจากการที่ดาวฤกษ์กระพริบเอง แต่เกิดจาก การรบกวนของชั้นบรรยากาศโลก ที่มีการเคลื่อนไหวของกระแสลมและความหนาแน่น ทำให้แสงดาวหักเหเล็กน้อยขณะเดินทางมาถึงตาเรา

7. คำถาม: ดาวฤกษ์อยู่ห่างจากโลกมากน้อยเพียงใด?

• คำตอบ: อยู่ห่างออกไปในระยะทางที่ ไกลมาก จนวัดเป็นหน่วยกิโลเมตรได้ยาก จึงมักวัดเป็นหน่วย ปีแสง (Light-Year) ซึ่งเป็นระยะทางที่แสงเดินทางได้ใน 1 ปี

8. คำถาม: ดาวฤกษ์ที่อยู่ใกล้ระบบสุริยะของเราที่สุด (ไม่นับดวงอาทิตย์) คือดาวอะไร?

• คำตอบ: คือ พร็อกซิมา เซนทอรี (Proxima Centauri) ซึ่งอยู่ห่างจากโลกไปประมาณ \(\mathbf{4.24}\) ปีแสง

9. คำถาม: วัฏจักรชีวิตของดาวฤกษ์เริ่มต้นจากอะไร?

• คำตอบ: เริ่มต้นจาก เนบิวลา (Nebula) ซึ่งเป็นเมฆขนาดใหญ่ของแก๊สและฝุ่น เมื่อแก๊สเหล่านี้ยุบตัวลงภายใต้แรงโน้มถ่วงและมีความร้อนสูงถึงระดับหนึ่งก็จะจุดปฏิกิริยาฟิวชันและกลายเป็นดาวฤกษ์

10. คำถาม: ดาวฤกษ์ดวงใหญ่กว่าจะมีอายุยืนยาวกว่าดาวฤกษ์ดวงเล็กกว่าหรือไม่?

• คำตอบ: ไม่ครับ ดาวฤกษ์ที่มีขนาดใหญ่ จะเผาผลาญเชื้อเพลิงไฮโดรเจนที่แกนกลาง รวดเร็วกว่า มาก จึงมี อายุสั้นกว่า ดาวฤกษ์ขนาดเล็ก (เช่น ดวงอาทิตย์)