1. คำถาม: การสรุปผลการทดลอง คืออะไรในกระบวนการทางวิทยาศาสตร์?
-
คำตอบ: คือ ขั้นตอนสุดท้าย ของการทดลอง โดยเป็นการนำ ผลการวิเคราะห์ข้อมูล มา หาคำตอบสุดท้าย ของปัญหาที่ศึกษาและตัดสินว่าผลลัพธ์ที่ได้นั้นมีความสัมพันธ์กับสมมติฐานที่ตั้งไว้ตั้งแต่ต้นอย่างไร
2. คำถาม: ข้อมูลใดที่ใช้เป็นหลักในการสรุปผล?
-
คำตอบ: ใช้ ข้อมูลเชิงประจักษ์ ที่ได้จากการ รวบรวมและวิเคราะห์ ในขั้นตอนการทดลอง เช่น ข้อมูลตัวเลขในตาราง, กราฟ, หรือการสังเกตเชิงคุณภาพ
3. คำถาม: การสรุปผลที่ดีต้องตอบคำถามอะไรบ้าง?
-
คำตอบ: ต้องตอบคำถามหลัก 2 ข้อ คือ:
- ตอบคำถาม ที่ใช้ในการตั้งสมมติฐานคืออะไร?
- ผลลัพธ์ที่ได้ นั้น สนับสนุน (Accept) หรือ ปฏิเสธ (Reject) สมมติฐานที่ตั้งไว้?
4. คำถาม: หากผลการทดลองสนับสนุนสมมติฐาน หมายความว่าอย่างไร?
-
คำตอบ: หมายความว่า การคาดคะเนคำตอบเริ่มต้น ของเรา สอดคล้อง กับความเป็นจริงที่ได้จากการทดลอง โดยผลลัพธ์ที่ได้แสดงให้เห็นว่า ตัวแปรต้น ส่งผลต่อ ตัวแปรตาม ตามที่เราได้คาดไว้
5. คำถาม: หากผลการทดลองปฏิเสธสมมติฐาน หมายความว่าอย่างไร?
-
คำตอบ: หมายความว่า การคาดคะเนคำตอบเริ่มต้น ของเรา ไม่ถูกต้อง แต่ไม่ได้หมายความว่าการทดลองล้มเหลว เพียงแต่เราต้องนำความรู้นี้ไป ตั้งสมมติฐานใหม่ หรือ ออกแบบการทดลองซ้ำ
6. คำถาม: ตัวอย่างการสรุปผลเมื่อสมมติฐานถูกสนับสนุน?
-
คำตอบ: สมมติฐาน: "ถ้าแสงแดดเพิ่มขึ้น ต้นไม้จะสูงขึ้น"
-
สรุปผล: "ผลการทดลองสนับสนุนสมมติฐาน โดยพบว่า ต้นไม้ในกลุ่มที่ได้รับแสงแดดมากกว่ามีค่าเฉลี่ยความสูงสูงกว่าต้นไม้ในกลุ่มที่ได้รับแสงแดดน้อยกว่า"
7. คำถาม: การสรุปผลควรมีการระบุ "สาเหตุของความคลาดเคลื่อน" หรือไม่?
-
คำตอบ: ควรมีครับ หากมีข้อจำกัดหรือความคลาดเคลื่อนที่สำคัญในการทดลอง (เช่น การควบคุมอุณหภูมิไม่คงที่) ควรระบุไว้ในส่วนสรุป เพื่อให้การสรุปผลมีความ สมบูรณ์ และ โปร่งใส
8. คำถาม: การสรุปผลต้องมีความซื่อสัตย์ทางวิทยาศาสตร์อย่างไร?
-
คำตอบ: ต้อง รายงานผลตามความเป็นจริง เท่านั้น ห้ามปรับแก้ตัวเลขหรือบิดเบือนข้อมูลเพื่อให้ผลลัพธ์ไปสอดคล้องกับสมมติฐานที่ตนเองต้องการ
9. คำถาม: การสรุปผลกับการลงความเห็นจากข้อมูล แตกต่างกันอย่างไร?
-
คำตอบ: การลงความเห็น เป็นการ ตีความ ข้อมูลย่อย ๆ ในระหว่างการทดลอง (เช่น ตีความว่าเมฆสีดำหมายถึงฝนจะตก) ส่วน การสรุปผล เป็นการตัดสิน ภาพรวมสุดท้าย ของการทดลองทั้งหมดเพื่อตอบปัญหาหลัก
10. คำถาม: หากผลสรุปไม่สนับสนุนสมมติฐาน นักเรียนควรทำอย่างไรต่อไป?
-
คำตอบ: ควร ทบทวนวิธีการทดลอง และ ความรู้เดิม เพื่อ ตั้งสมมติฐานใหม่ ที่แตกต่างออกไป และ ออกแบบการทดลองใหม่ เพื่อหาคำตอบที่ถูกต้องตามหลักฐานต่อไป
อ่านเพิ่มเติมที่นี่: ➤ การวิเคราะห์ แก้ปัญหา สรุปผลการทดลอง
อ่านเพิ่มเติมที่นี่: ➤ การตั้งสมมุติฐานในประเด็นต่างๆ พร้อมคำอธิบาย