โจทย์คณิตศาสตร์ ป.4 หมวด: การบวกและการลบเศษส่วน
ข้อ 1. จงหาผลลัพธ์ของ \(\frac{3}{4} + \frac{5}{6}\)
อธิบายโจทย์และแนวทางการแก้โจทย์
โจทย์นี้ต้องการให้เรา บวกเศษส่วน สองจำนวนเข้าด้วยกัน คือ \(\frac{3}{4}\) กับ \(\frac{5}{6}\)
หลักการสำคัญ:
- ในการบวกหรือการลบเศษส่วนนั้น เราจะสามารถทำได้ก็ต่อเมื่อเศษส่วนเหล่านั้นมี ตัวส่วนเท่ากัน เท่านั้นครับ ถ้าตัวส่วนไม่เท่ากัน เราจะต้องปรับให้เท่ากันก่อนเสมอ
แนวทางการแก้โจทย์
-
หาตัวส่วนร่วม: ต้องหา ตัวคูณร่วมน้อย (ค.ร.น.) ของตัวส่วน 4 และ 6 เพื่อใช้เป็นตัวส่วนใหม่ที่เท่ากัน
-
ปรับเศษส่วน: เปลี่ยนเศษส่วนเดิมทั้งสองจำนวนให้เป็น เศษส่วนที่เท่ากัน โดยใช้ตัวส่วนใหม่ที่หาได้
-
บวกเศษส่วน: นำ ตัวเศษ มาบวกกันตามปกติ โดยที่ ตัวส่วน ยังคงเดิม
-
ทำผลลัพธ์ให้เป็นรูปอย่างง่าย: ถ้าผลลัพธ์เป็น เศษเกิน (ตัวเศษมากกว่าตัวส่วน) ให้ทำเป็น จำนวนคละ และถ้ายังไม่เป็นเศษส่วนอย่างต่ำ ให้ทำเป็น เศษส่วนอย่างต่ำ
ขั้นตอนการแก้โจทย์
ขั้นตอนที่ 1: หาตัวส่วนร่วม (หา ค.ร.น. ของ 4 และ 6)
-
พิจารณาตัวส่วน: คือ 4 และ 6
-
หาพหุคูณ (ตัวเลขที่หารด้วย 4 หรือ 6 ลงตัว):
-
พหุคูณของ 4: 4, 8, 12, 16, 20, 24, ...
-
พหุคูณของ 6: 6, 12, 18, 24, 30, ...
-
-
ตัวคูณร่วมน้อย (ค.ร.น.) ที่น้อยที่สุดของ 4 และ 6 คือ 12
-
เราจะใช้ 12 เป็นตัวส่วนร่วมในการบวกครั้งนี้
ขั้นตอนที่ 2: ทำเศษส่วนให้มีตัวส่วนเป็น 12
1. เปลี่ยน \(\frac{3}{4}\) ให้มีตัวส่วนเป็น 12:
-
เราต้องคูณ 4 ด้วยอะไรถึงจะได้ 12? คำตอบคือ \(4\times \mathbf{3} = 12\)
-
ดังนั้น ต้องนำ 3 ไปคูณทั้งตัวเศษและตัวส่วน:
\(\frac{3}{4} = \frac{3 \times \mathbf{3}}{4 \times \mathbf{3}} = \frac{9}{12}\)
2. เปลี่ยน \(\frac{5}{6}\) ให้มีตัวส่วนเป็น 12:
-
เราต้องคูณ 6 ด้วยอะไรถึงจะได้ 12? คำตอบคือ \(6 \times \mathbf{2} = 12\)
-
ดังนั้น ต้องนำ 2 ไปคูณทั้งตัวเศษและตัวส่วน:
\(\frac{5}{6} = \frac{5 \times \mathbf{2}}{6 \times \mathbf{2}} = \frac{10}{12}\)
ขั้นตอนที่ 3: นำเศษส่วนใหม่มาบวกกัน
-
ตอนนี้โจทย์ใหม่ของเราคือ: \(\frac{9}{12} + \frac{10}{12}\)
-
นำตัวเศษมาบวกกัน: \(9 + 10 = 19\)
-
คงตัวส่วนไว้: 12
-
ผลบวกคือ: \(\frac{19}{12}\)
ขั้นตอนที่ 4: ทำผลลัพธ์ให้เป็นรูปอย่างง่าย (ทำเป็นจำนวนคละ)
-
ผลลัพธ์ \(\frac{19}{12}\) เป็น เศษเกิน (ตัวเศษ 19 มากกว่าตัวส่วน 12) เราจึงต้องเปลี่ยนเป็นจำนวนคละ
-
นำตัวเศษ (19) หารด้วยตัวส่วน (12):
-
จำนวนเต็ม: \(19 \div 12\) ได้ 1 ครั้ง
-
เหลือเศษ: 19 - 12 = 7
-
-
เขียนเป็นจำนวนคละ:
-
จำนวนเต็มคือผลหาร: 1
-
ตัวเศษใหม่คือเศษเหลือ: 7
-
ตัวส่วนคงเดิม: 12
-
เขียนเป็นจำนวนคละ: \(1\frac{7}{12}\)
(\(\frac{7}{12}\) เป็นเศษส่วนอย่างต่ำแล้ว จึงไม่ต้องทำอะไรเพิ่มเติม)
✅ เฉลยคำตอบ
ผลลัพธ์ของ \(\frac{3}{4} + \frac{5}{6}\) คือ \(1\frac{7}{12}\)