โจทย์คณิตศาสตร์ ป.4 หมวด: การบวกและการลบเศษส่วน
ข้อ 2. จงหาผลลัพธ์ของ \(\frac{7}{8} - \frac{1}{3}\)
อธิบายโจทย์และแนวทางการแก้โจทย์
โจทย์นี้ต้องการให้เรา ลบเศษส่วน โดยนำ \(\frac{1}{3}\) ออกจาก \(\frac{7}{8}\)
หลักการสำคัญ:
- เช่นเดียวกับการบวก การลบเศษส่วนจะทำได้ก็ต่อเมื่อมี ตัวส่วนเท่ากันเท่านั้น หากตัวส่วนไม่เท่ากัน (ในข้อนี้คือ 8 และ 3) ต้องปรับให้เท่ากันก่อนเสมอ
แนวทางการแก้โจทย์
-
หาตัวส่วนร่วม: หา ตัวคูณร่วมน้อย (ค.ร.น.) ของ 8 และ 3
-
ปรับเศษส่วน: เปลี่ยนเศษส่วนเดิมทั้งสองให้เป็น เศษส่วนที่เท่ากัน โดยใช้ตัวส่วนใหม่
-
ลบเศษส่วน: นำ ตัวเศษ มาลบกันตามลำดับ โดยที่ ตัวส่วน ยังคงเดิม
-
ทำผลลัพธ์ให้เป็นรูปอย่างง่าย: ตรวจสอบว่าเป็น เศษส่วนอย่างต่ำ หรือไม่
ขั้นตอนการแก้โจทย์
ขั้นตอนที่ 1: หาตัวส่วนร่วม (หา ค.ร.น. ของ 8 และ 3)
-
พิจารณาตัวส่วน: คือ 8 และ 3
-
ข้อสังเกต: 8 และ 3 เป็นจำนวนเฉพาะสัมพัทธ์ (ไม่มีตัวประกอบร่วมที่มากกว่า 1) ดังนั้น ค.ร.น. คือผลคูณของสองจำนวนนี้
-
คำนวณ ค.ร.น.: \(8 \times 3 = \mathbf{24}\)
-
เราจะใช้ 24 เป็นตัวส่วนร่วม
ขั้นตอนที่ 2: ทำเศษส่วนให้มีตัวส่วนเป็น 24
1. เปลี่ยน \(\frac{7}{8}\) ให้มีตัวส่วนเป็น 24:
-
เราต้องคูณ 8 ด้วยอะไรถึงจะได้ 24? คำตอบคือ \(8\times \mathbf{3} = 24\)
-
นำ 3 ไปคูณทั้งตัวเศษและตัวส่วน:
\(\frac{7}{8} = \frac{7 \times \mathbf{3}}{8 \times \mathbf{3}} = \frac{21}{24}\)
2. เปลี่ยน \(\frac{1}{3}\) ให้มีตัวส่วนเป็น 24:
-
เราต้องคูณ 3 ด้วยอะไรถึงจะได้ 24? คำตอบคือ \(3 \times \mathbf{8} = 24\)
-
นำ 8 ไปคูณทั้งตัวเศษและตัวส่วน:
\(\frac{1}{3} = \frac{1 \times \mathbf{8}}{3 \times \mathbf{8}} = \frac{8}{24}\)
ขั้นตอนที่ 3: นำเศษส่วนใหม่มาลบกัน
-
ตอนนี้โจทย์ใหม่ของเราคือ: \(\frac{21}{24} - \frac{8}{24}\)
-
นำตัวเศษมาลบกัน: 21 - 8 = 13
-
คงตัวส่วนไว้: 24
-
ผลลัพธ์คือ: \(\frac{13}{24}\)
ขั้นตอนที่ 4: ทำผลลัพธ์ให้เป็นรูปอย่างง่าย
-
ผลลัพธ์คือ \(\frac{13}{24}\)
-
ตรวจสอบเศษส่วนอย่างต่ำ: ตัวเศษคือ 13 ซึ่งเป็น จำนวนเฉพาะ (หารได้แค่ 1 และ 13) และ 13 ไม่สามารถหาร 24 ได้ลงตัว
(\(\frac{13}{24}\) เป็น เศษส่วนอย่างต่ำ แล้ว และไม่เป็นเศษเกิน จึงไม่ต้องทำอะไรเพิ่มเติม)
✅ เฉลยคำตอบ
ผลลัพธ์ของ\(\frac{7}{8} - \frac{1}{3}\) คือ \(\frac{13}{24}\)