โจทย์คณิตศาสตร์ ป.5 หมวด: บัญญัติไตรยางศ์
ข้อ 2. ข้าวสาร 3 ถุง มีน้ำหนักรวม 15 กิโลกรัม ถ้าพ่อค้าต้องการซื้อข้าวสาร 45 กิโลกรัม จะต้องใช้ข้าวสารกี่ถุง?
อธิบายโจทย์และแนวทางการแก้โจทย์
ทำความเข้าใจโจทย์:
-
โจทย์กำหนดความสัมพันธ์ของปริมาณ 2 ชนิด คือ จำนวนถุงข้าวสาร (ถุง) และ น้ำหนัก (กิโลกรัม)
-
สิ่งที่โจทย์ต้องการหาคือ จำนวนถุง เมื่อกำหนดน้ำหนักรวม 45 กิโลกรัม
-
เนื่องจากเป็นบัญญัติไตรยางศ์แบบ ตรง คือ น้ำหนักมากขึ้น จำนวนถุงก็ต้องมากขึ้นตาม เราจึงใช้หลักการคูณและหารตามปกติ
แนวทางการแก้โจทย์:
-
วิธีที่ 1 (บัญญัติไตรยางศ์): นำจำนวนถุง (3) มาหารด้วย น้ำหนักข้าวสาร (15) แล้วคูณด้วยน้ำหนักข้าวสารที่ต้องการซื้อ (45)
-
วิธีที่ 2 (ประโยคสัญลักษณ์): คำนวณน้ำหนักข้าวสารต่อถุง (15 ÷ 3) แล้วนำไปหารกับ น้ำหนักข้าวสารที่ต้องการซื้อ (45)
ขั้นตอนการแก้โจทย์
วิธีที่ 1: รูปแบบบัญญัติไตรยางศ์
|
ข้าวสาร 15 กิโลกรัม |
ต้องใช้ 3 ถุง |
|
ต้องใช้ \(\frac{3}{15}\) ถุง |
|
ต้องใช้ \(\frac{3}{15} \times 45 = 9\) ถุง |
การคำนวณ:
-
\(\frac{3}{15}\) → ใช้ 3 หารทั้ง 3 (เศษ) และ 15 (ส่วน) → \(\frac{1}{5}\)
-
\(\frac{1}{5} \times 45 = \mathbf{9}\)
วิธีที่ 2: รูปแบบประโยคสัญลักษณ์
ขั้นตอนที่ 1: คำนวณน้ำหนักข้าวสาร 1 ถุง
-
นำน้ำหนักรวม (15 กิโลกรัม) มาหารด้วยจำนวนถุง (3 ถุง)
น้ำหนักข้าวสารต่อ 1 ถุง: \(15 \div 3 = \mathbf{5}\) กิโลกรัม
ขั้นตอนที่ 2: คำนวณจำนวนถุงที่ต้องการ
-
นำน้ำหนักรวมที่ต้องการ (45 กิโลกรัม) มาหารด้วยน้ำหนักต่อถุง (5 กิโลกรัม)
จำนวนถุงที่ต้องการ: \(45 \times 5 = 9\) ถุง
✅ เฉลยคำตอบ
ข้าวสาร 45 กิโลกรัม จะต้องใช้ 9 ถุง